Een beeld van de Stadhouderskade begin jaren dertig met links op de hoek bij de Van Woustraat de sigarenwinkel van Jacob Cardozo. De woonhuizen op de voorgrond zijn uit 1877. Het hoekpand bij de Nicolaas Berchemstraat, in het midden van de kaart, is uit 1871 en is daarmee een van de oudste gebouwen in De Pijp.
Het werd gebouwd in opdracht van gemeenteraadslid en wethouder W.E.J. Berg van Dussen Muilkerk. Hij liet het bouwen voor zijn zoon, de kunstschilder Joan Frans Berg (1851-1935). Nadat hij was vertrokken, kwam hier het directiekantoor van de Rijkspostspaarbank, een van de bedrijven waaruit de huidige ING Bank is voortgekomen. Van 1912 tot begin jaren tachtig deed het pand, op Stadhouderskade 115, dienst als politiebureau.
Naast het politiebureau, achter de bomen op de kaart, zat de garage van Leonard Lang. Hij vestigde zich hier omstreeks 1905, op de plek waar eerst Rijtuigenfabriek W.H. van Eck was gevestigd en daarna de gebroeders Spijker in hun rijtuigenfabriek aan de Gouden Koets werkten. Leonard Lang was een echte autopionier. Hij behoorde tot de eerste Amsterdammers die een auto bezaten en was een van de drijvende krachten achter de RAI-tentoonstellingen in het Paleis voor Volksvlijt en later in het gebouw van de RAI aan de Ferdinand Bolstraat. Hij importeerde verschillende automerken, maar vanaf 1925 specialiseerde hij zich in de verkoop van FIAT.
De plek waar Lang zat geeft goed een beeld van de ontwikkeling van de auto in Nederland. Van rijtuig voor de elite in 1875 tot massaproduct voor Jan en alleman in 1975.
Toen deze kaart werd uitgegeven, reden er in Nederland ongeveer 67.000 personenauto's. Tegenwoordig zijn dat er ruim 8 miljoen. De gevolgen hiervan zijn vooral ook op deze plek goed te merken. De sterke luchtvervuiling, veroorzaakt door uitlaatgassen, maakt de Stadhouderskade nu tot een van de smerigste straten van Amsterdam.
(Ton van der Tas, september 2017)
